dr Pociask JanuszProjekty badawcze
Emocjonalne sąsiedztwo. Afekty w polsko-niemieckich dyskursach medialnych od przystąpienia Polski do UE
Pomimo bliskości geograficznej między Polską a Niemcami można mówić o komunikacyjnym dystansie, który je dzieli. Istniejące asymetrie w zakresie polityki i gospodarki, często potęgowane przez balast historyczny, stają się w przekazie medialnym czynnikami wywołującymi afekty, które wiążą poznanie ze sferą emocji.
Projekt skupia swoje zainteresowania badawcze na następujących pytaniach:
- W jaki sposób afekty, postrzegane jako znaki lub kompleksy znaków, oraz praktyki komunikacyjne konstruowane są w polskich i niemieckich dyskursach medialnych?
- Jakie środki i strategie są stosowane oraz w jakim celu afekty współformują dyskursy?
- Jak kreowane są określone, afektywnie zabarwione sensy i obrazy świata, które podlegają dystrybucji, reprodukcji i transformacji?
- Czy nastawienie emocjonalne w odniesieniu do tego samego zdarzenia w dyskursach medialnych zmienia się pod wpływem czynników politycznych i/lub ekonomicznych?
- Czy afekty mogą przyczyniać się do transformacji istniejących porządków i znaczeń, czy też mogą zacierać mentalne granice (stereotypy) i dynamizować określone procesy?
Przedmiotem analizy są wybrane wydarzenia społeczno-polityczne, charakteryzujące się znacznym potencjałem konfliktowym, które w medialnych przekazach stają się odmiennie nacechowanymi afektywnie konstruktami, określanymi jako „zdarzenia dyskursywne”. W celu zbadania afektów pojawiających się w polskich i niemieckich dyskursach medialnych konieczne jest wyznaczenie konkretnych „centrów agoniczności” (Felder), w których rozgrywają się walki semantyczne. W kontekście takich obszarów jak polityka, historia, społeczeństwo, gospodarka i kultura, można uwzględnić następujące, często kontrowersyjne wydarzenia medialne o większym lub mniejszym potencjale afektywnym, które miały wymiar transnarodowy (ogólnoeuropejski): np. ratyfikacja traktatu reformującego Unię Europejską (2007), wejście Polski do strefy Schengen (2007), konflikt wokół gazociągu północnego (Nord Stream) (2011, 2012, 2017), konflikt wokół przyjmowania uchodźców i postępowania z falą migracji (od 2015), brexit (2016) oraz spory o reparacje wojenne (2017, 2018).
Metoda: Projekt ma charakter multimetodyczny i inter- oraz transdyscyplinarny. W ramach lingwistyki kulturanoznawczo sprofilowanej zintegrowane zostaną różne koncepcje badawcze: lingwistyczna analiza dyskursu, badania nad emocjami/afektami oraz lingwistyka mediów/medialności.
Korpus badawczy składa się z tekstów medialnych pochodzących z gazet, czasopism (drukowanych i/lub cyfrowych) oraz portali internetowych, reprezentujących różne rodzaje tekstów prasowych, powiązanych ze sobą tematycznie, mających charakter informacyjny lub komentujący, powstałych w określonym przedziale czasowym (2004–2019).
Werbalno-wizualna kreatywność w komunikacji reklamowej
Projekt pozycjonuje się w badaniach lingwistyki mediów oraz (ze względu na korpus badawczy) w naukach o komunikacji w reklamie.
Głównym celem projektu jest wypracowanie kryteriów określania kreatywności, definicji i zjawisk pokrewnych oraz dokonanie analizy wyekscerpowanych tekstów reklamowych.
Celem szczegółowym badań jest opracowanie katalogu strategii kreatywnych, sposobów ich aktywacji w tekstach oraz odpowiedź na pytanie o granice kreatywności. Stworzenie modelu ma na celu uwzględnienie takich parametrów jak proces tworzenia i recenzji tekstu, interakcja między twórcą a odbiorcą oraz uchwycenie dynamiki i statyczności zjawiska kreatywności.
Analiza wyekscerpowanych tekstów reklamowych, spełniających wypracowane cechy kreatywności ma na celu ukazanie i opisanie strategii kreatywności w komunikacji reklamowej oraz stworzenie typologii tych strategii. Celem szczegółowym rozważań będzie odpowiedź na pytanie o status i funkcje oraz granice kreatywności w tekstach reklamowych.
Efektem projektu jest wypracowanie takiej koncepcji kreatywności, która uwzględnia cechy procesu twórczych i recepcji produktu kreatywnego oraz interakcje między nimi. Kolejnym efektem projektu jest uchwycenie rzeczywistości zjawiska kreatywności w tekstach reklamowych, co wynika z opisowej metody wyekscerpowanego materiału analizy. Efektem pośrednim w oparciu o zakres planowanego korpusu badawczego może być wykazanie tendencji w użyciu znaków semiotycznych, ich interakcji i funkcji w komunikacji reklamowej.
Mimo, iż praca ma charakter deskryptywny, gdyż polega na opisie naturalnego użycia znaków semiotycznych, to planowanym efektem praktycznym i wartością dodaną jest stworzenie katalogu strategii (pośrednio o charakterze preskryptywno-normatywnym), którego pojedyncze elementy mogą posłużyć jako wzorzec realizacji kreatywności w tekstach reklamowych, przez co ma charakter dydaktyczny.
