W maju 2011 Komisja Europejska rozstrzygnęła konkurs (FP7-KBBE-2011) na finansowanie projektów badawczych w obszarze tematycznym Żywność, rolnictwo i rybołówstwo oraz biotechnologia, w ramach programu Cooperation. Pozytywne rekomendacje do finansowania otrzymał projekt „Towards the Sustainable Management of Forest Genetic Resources in Europe” (FORGER, No 289119) (Zrównoważone zarządzanie leśnymi zasobami genowymi w Europie), w którym wykonawcą jest zespół z Katedry Genetyki (Instytut Biologii Eksperymentalnej, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), kierowany przez prof. dr hab. Jarosława Burczyka.

Koordynatorem projektu jest dr Koen Kramer (Alterra, Holandia). Ponadto, w projekcie uczestniczą naukowcy z Austrii, Finlandii, Francji, Niemiec, Węgier i Włoch. Łączny budżet projektu przekracza kwotę 3,8 mln euro. Projekt realizowany będzie w latach 2012-2016, a rozpocznie się 1 marca 2012 r.

Celem projektu FORGER jest integracja i poszerzenie istniejącej wiedzy na temat zasobów genowych drzew leśnych w Europie. Zmienność genetyczna stanowi podstawę procesów adaptacji populacji drzew leśnych do zmieniających się warunków środowiskowych, jest również wykorzystywania w procesie hodowli selekcyjnej drzew leśnych w celu wzrostu produktywności lasów w kontekście rozwoju gospodarczego. Drzewa leśne ze swymi zasobami genowymi stanowią najważniejszy element ekosystemów leśnych kształtujący nisze ekologiczne innych organizmów, decydując w dużym stopniu o poziomie różnorodności biologicznej. W związku z tym, szczególną uwagę należy zwrócić na odpowiednie zarządzanie leśnymi zasobami genowymi i ich wykorzystanie na zasadach zrównoważonego rozwoju. Ostatnie dziesięciolecia wykazały istotny postęp w zakresie rozpoznania zmienności genetycznej populacji drzew leśnych oraz umiejętności modelowania reakcji gatunków drzew leśnych na zmiany klimatyczne, a także wzrost świadomości społeczeństw całej Europy prowadzący do intensyfikacji działań na rzecz ochrony leśnych zasobów genowych we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej, m.in. poprzez wyznaczanie populacji i obszarów w celu ochrony różnorodności genetycznej. Tym niemniej, w chwili obecnej brak jasno określonych zasad zrównoważonego zarządzania leśnymi zasobami genowymi, zarówno w odniesieniu do populacji wytypowanych do ochrony zasobów genowych, jak i drzewostanów produkcyjnych.

Projekt FORGER będzie realizowany w zakresie następujących wzajemnie powiązanych obszarów tematycznych: 1) synteza i dalsza inwentaryzacja wiedzy na temat zmienności genetycznej drzew leśnych, m.in. poprzez integrację i poszerzenie istniejących baz danych; 2) opracowanie ogólnego systemu monitorowania różnorodności genetycznej drzew leśnych, który mógłby być efektywnie stosowany przez wszystkie kraje członkowskie UE; 3) określenie obecnego i przyszłościowego rozkładu zmienności genetycznej drzew leśnych (w skali Europy) w zależności od wybranych modeli gospodarowania lasami, a także przewidywanych scenariuszy zmian klimatu; 4) ocena dotychczasowych i obecnych mechanizmów transferu leśnego materiału rozmnożeniowego w skali całej Europy w kontekście adaptacji populacji do lokalnych warunków środowiskowych; 5) opracowanie wytycznych i rekomendacji dla zachowania leśnych zasobów genowych zarówno w populacjach ochronnych, jak i w lasach produkcyjnych w celu sprostania wyzwaniom wynikającym ze zmian globalnych i potrzeb rozwoju cywilizacyjnego.

Rolą Katedry Genetyki UKW, która po raz kolejny uczestniczy w unijnym projekcie badawczym (poprzednim był projekt EVOLTREE 6PR UE; www.evoltree.org), będzie w szczególności opracowanie systemu monitorowania zmienności genetycznej drzew leśnych.

Projekt FORGER jest współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach 7 Programu Ramowego UE oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.