W czwartek (15.05.2008 r.) odbyło się spotkanie z synami płk. Władysława Gnysia, polskiego lotnika, który 1. Września 1939 roku jako pierwszy strącił dwa niemieckie samoloty nad Polską. Spotkanie ze Stefanem i Ashley'em Gnysiami miało miejsce w Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego.
BOHATESRKIE DOKONANIA WŁADYSŁAWA GNYSIA
Władysław Gnyś urodził się w Sarnowie niedaleko Czarnolasu. Służbę lotnictwie polskim rozpoczął w 1931 roku. Jako kapral służby nadterminowej był instruktorem w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Kurs Podchorążych Lotnictwa ukończył w Szkole Podchorążych Lotnictwa dla podoficerów w Bydgoszczy w 1938 roku. W roku 1939 po promocji do stopnia podporucznika w Dęblinie, otrzymał przydział do 121 eskadry myśliwskiej 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. W dniu 1 września 1939 roku nad ranem w okolicach Olkusza nad miejscowością Żurada, w samotnej walce powietrznej, zestrzelił dwa niemieckie samoloty bombowe typu Dornier Do 17 E z 77 Pułku Bombowego Luftwaffe. Były to pierwsze samoloty niemieckie, zestrzelone przez polskiego (alianckiego) pilota myśliwskiego w II wojnie światowej.
Po upadku Polski, poprzez Rumunię trafił do Francji. Tam został skierowany do dywizjonu Groupe de Chasse III/1 w Toul Croix, gdzie latał na myśliwcach francuskich Morane-Saulnier MS.406. Podczas walki nad Belgią został zestrzelony Kazimierz Bursztyn. W. Gnyś w tej walce zestrzelił jeden bombowiec. Po kapitulacji Francji W. Gnyś udał się do Port-Vendres, skąd 14 lipca 1940 roku, przez Oran i Casablankę przybył do Liverpoolu. 20 sierpnia tego roku otrzymał przydział do 302 Dywizjonu Myśliwskiego Poznańskiego. 21 maja 1941 roku 302 Dywizjon brał udział w składzie Skrzydła (3 dywizjony) w akcji nad Francją ppor. W Gnyś wrócił do bazy na ciężko uszkodzonym samolocie. Latał później w Dywizjonach 309 i 316. Od 25 sierpnia 1944 roku dowodził 317 Dywizjonem Wileńskim. W dwa dni po objęciu dowództwa nad dywizjonem, podczas lotu rozpoznawczego niemieckich przepraw przez Sekwanę, W. Gnyś został zestrzelony przez naziemną artylerię przeciwlotniczą (FLAK) nad miejscowością Rouen we Francji. Mimo odniesionych ran (został postrzelony przez niemieckich żołnierzy po awaryjnym lądowaniu) uciekł z niewoli niemieckiej. Po wojnie wraz z rodziną wyemigrował i na stałe osiedlił się w Kanadzie. Zmarł 28 lutego 2000 r. i został pochowany na cmentarzu w Osborn w Kanadzie, gdzie spoczął obok swojej małżonki Barbary Simon Gnyś.
W dniu 15 maja 2008 r. w Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy odbyło się uroczyste spotkanie synów Władysława Gnysia – Panów Stefana i Ashley’a Gnyś ze studentami stosunków międzynarodowych i historii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego oraz uczniami XIII Liceum Ogólnokształcącego w Bydgoszczy. Dyrektor Muzeum prof. nadzw. dr hab. Adam Sudoł przywitał zebranych i zaprezentował historię i specyfikę badań prowadzonych w Muzeum. Dzięki aktywności Profesora Sudoła, którego dokonania integrują środowiska polonijne wokół Bydgoszczy, spotkanie to było symbolem przywiązania do tradycji i historii Kraju Ojców kolejnych pokoleń potomków polskich emigrantów. Był to zarazem dowód na żywotność idei, jakie przyświecały wojskowej drodze Władysława Gnysia. To właśnie one były motywem przewodnim dzisiejszego spotkania. Fakt, iż to właśnie Bydgoszcz jest miejscem, które tak chętnie odwiedzają Synowie i Córki polskich emigrantów, stanowi dowód na to, że nasz Uniwersytet jest ważnym punktem na mapie polskich placówek naukowych, które zajmują się dziejami emigracji.
