Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłosiło wyniki IV edycji konkursu „Diamentowe granty”. Wśród tegorocznych 78 laureatów znalazł się student IV roku psychologii UKW - Łukasz Warchoł, który zgłosił do konkursu projekt Neurofizjologiczne korelaty afektów treningu elementarnych funkcji poznawczych i ich transferu na inteligencję płynną w okresie wczesnej dorosłości.

"Diamentowy Grant" należy do najbardziej prestiżowych wyróżnień aktywności naukowej studentów w Polsce i został przyznany naszemu Uniwersytetowi po raz pierwszy.

Konkurs jest adresowany do studentów, młodych naukowców i innowatorów, którzy są na początku swojej kariery naukowej, a chcieliby już realizować naukowe projekty. Wyróżnieni młodzi badacze reprezentują trzy obszary nauk: humanistyczne i społeczne, przyrodnicze i medyczne oraz ścisłe i techniczne. Studenci otrzymają na realizację swoich projektów ponad 14 mln zł. Środki te dadzą niezależność finansową, umożliwią kierowanie projektem badawczym pod okiem doświadczonych opiekunów.

W ramach projektu Neurofizjologiczne korelaty efektów treningu elementarnych funkcji poznawczych i ich transferu na inteligencję płynną w okresie wczesnej dorosłości przyjęto trzy główne hipotezy. Po pierwsze, że możliwe jest zwiększenie sprawności pewnych funkcji poznawczych, m.in. pamięci operacyjnej, poprzez ich trening. Po drugie, założono także iż w ten sposób poprawia się również inteligencja płynna, którą mierzą testy IQ. Po trzecie: że efekty wspomnianego treningu oraz zmiana lub jej brak w zakresie IQ będą związane z pewnymi charakterystycznymi zmianami w zakresie elektrycznej pracy mózgu, które będą utrzymywały się po zakończeniu treningu. Reasumując, przy pomocy aparatury EEG (elektroencefalografia) i specjalnie przygotowanych na potrzeby badania komputerowych aplikacji treningowych zespół projektowy chce sprawdzić, czy monitowanie czynności elektrycznej mózgu pozwala na określenie tego, z czym związana jest efektywność treningu elementarnych funkcji poznawczych, spróbuje także odpowiedzieć na pytanie, od czego zależy to czy trening tych funkcji przekłada się na wzrost inteligencji człowieka.

Przykładem funkcji poznawczej, której trening przewidziano w projekcie jest m.in. przytoczona powyżej pamięć operacyjna. Ten rodzaj pamięci wykorzystujemy na co dzień, np.: w trakcie wykonywania obliczeń matematycznych czy podczas robienia zakupów,. Pamięć operacyjna pozwala nam nie tylko utrzymywać w pamięci różne elementy, lecz również można dzięki niej przeprowadzać na tych elementach szereg operacji umysłowych zgodnie z zadaną instrukcją – stąd ten rodzaj pamięci nazywamy właśnie pamięcią operacyjną. W pamięci operacyjnej przechowujemy efektywnie tylko pewną liczbę elementów, ale, co istotne, ten rodzaj pamięci można trenować. Głównym celem badania jest sprawdzenie co zmienia się w pracy mózgu, gdy trenowana jest pamięć operacyjna oraz czy tym sposobem można przy okazji "wytrenować" kilka dodatkowych punktów w testach IQ.

Opiekunem naukowym projektu jest dr Ludmiła Zając-Lamparska i jest realizowany w ramach seminarium magisterskiego Prof. Janusza Trempały. Czas realizacji projektu zaplanowano na trzy lata, weźmie w nim udział 120 młodych dorosłych. Łącznie przeprowadzonych zostanie 600 pomiarów EEG oraz 900 sesji treningowych. Osoby badane zostaną losowo przydzielone do grup, które trenować będą różne funkcje poznawcze. Dzięki temu możliwe będzie określenie efektywności poszczególnych treningów oraz określenie, czy transfer wprawy z zadań trenowanych (np. trening pamięci operacyjnej) na zadania nietrenowane (IQ) zależy od rodzaju treningu. Wiedza ta może przełożyć się na projektowanie efektywniejszych treningów, które mogą być wykorzystywane chociażby w stymulowaniu rozwoju poznawczego dzieci, neurorehabilitacji czy w pracy z seniorami. Docelowo wyniki badania mają pozwolić również na kolejne prace badawcze porównujące funkcje poznawcze i efektywność treningów wśród osób we wczesnej i późnej dorosłości w kontekście procesu poznawczego starzenia się.

Zespół projektowy już teraz serdecznie zaprasza osoby w wieku od 20 do 35 lat, które chciałyby przez okres kilku tygodni (treningi będą co trzy, cztery dni), potrenować swoje funkcje poznawcze i pozwoliłyby na przeprowadzenie kontrolnych badań EEG (projekt rozpoczyna się w październiku br.).

Panu Łukaszowi Warchołowi jeszcze raz gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów naukowych!