Archiwalna fotografia ze zbiorów Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego widnieje na okładce okolicznościowego folderu filatelistycznego wydanego przez Pocztę Polską. Wszystko za sprawą 100. rocznicy podpisania traktatu ryskiego, kończącego krwawą wojnę polsko-sowiecką. Wojnę, nigdy nie wypowiedzianą, a zbierającą straszliwe żniwo.

Konflikt wyniszczał odrodzone państwo od 1919 roku. Spektakularne zwycięstwa oręża polskiego w bitwie warszawskiej i niemeńskiej pozwoliły zachować niepodległość, która wbrew oczekiwaniom sąsiadów nie była kruchym epizodem. Traktat ryski przyniósł długo wyczekiwany pokój, nie tylko Polsce, ale całej Europie zatrzymując czerwony pochód na zachód. Był zwieńczeniem odbudowy polskiej państwowości po latach zaborów, dowodził samodzielności odrodzonej Rzeczypospolitej na arenie międzynarodowej. O porozumieniu zawartym 18 marca 1921 r. między Polską, a sowieckimi Rosją i Ukrainą mówi się, że był to gorzki kompromis – bez zwycięzców i zwyciężonych, niezadowalający żadnej ze stron. Wytyczono wschodnią granicę Rzeczypospolitej, granicę, na którą zachodnie mocarstwa nie chciały się wcześniej zgodzić. Uzyskano gwarancję nieingerowania w wewnętrzne sprawy kraju. Zobowiązano Rosjan do zwrotu zrabowanych dóbr kultury oraz wypłaty rekompensaty za lata rabunkowej eksploatacji Królestwa Polskiego. Sądzono wówczas, że układ zabezpieczy przed powtórną agresją ze strony Rosji. Za wschodnią granicą Rzeczypospolitej pozostało jednak ok. 1,5 miliona Polaków. I chociaż umowa zapewniała szerokie prawa mniejszościom narodowym, w tym również prawo wyboru obywatelstwa, ich los okazał się tragiczny. Szacuje się, że z tej liczby, ponad 700 tys. wymordowało NKWD w latach 1937 – 1938, część zginęło na skutek wielkiego głodu (1932 – 1933), a pozostałych zabito w bestialski sposób po agresji ZSRR na Polskę w 1939 r.

Okolicznościowy folder filatelistyczny to nie lada gratka dla kolekcjonerów. Pamiątkowy znaczek zaprojektował Jan Konarzewski. Przedstawia zarys mapy II Rzeczypospolitej z zaznaczoną granicą wschodnią. Fotografia pochodząca ze zbiorów Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego stanowi jego oprawę. To jedno z najcenniejszych zdjęć w muzealnej kolekcji. Na odwrocie oryginału, znajduje się 50 podpisów członków polskiej delegacji.

Więcej informacji: Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego