Historia w listach zapisana. Listy więzienne Kazimierza i Zofii Moczarskich czytane performatywnie
W poniedziałek, 28 października, w Sali Koncertowej Collegium Copernicanum, przy ul. Kopernika 1 w Bydgoszczy, o godz. 12:30 odbędzie się spektakl zatytułowany Historia w listach zapisana. Listy więzienne Kazimierza i Zofii Moczarskich czytane performatywnie.
To historia miłości i siły przetrwania w stalinowskim więzieniu dwojga żołnierzy Armii Krajowej oskarżonych o zdradę państwa – komunistycznej Polski. Kazimierz Moczarski, którego znamy z niezwykłej książki – Rozmowy z katem skazany był na karę śmierci, natomiast jego żona na wieloletnie więzienie. Wyrok odsiadywała w więzieniu w Fordonie.
Aktorami spektaklu są znani, warszawscy aktorzy teatralni związani z Teatrem Dramatycznym, a jednocześnie aktorzy filmowi mający w swoim dorobku wiele ról na teatralnych deskach i na szklanym ekranie. W tytułowe role wcielają się Magdalena Czerwińska i Łukasz Lewandowski. Reżyserką spektaklu jest reżyserka teatralna Aldona Figura (ur. 1979).
Wstęp wolny. Zapraszamy!
Kazimierz Moczarski (1907–1975) – dziennikarz, pisarz, kapitan Wojska Polskiego, oficer Armii Krajowej, uczestnik wojny obronnej 1939 r. oraz powstania warszawskiego, szef Biura Informacji i Propagandy ZWZ-AK używający pseudonimów Rafał i Maurycy. Jest autorem książki Rozmowy z katem, będącej relacją ze wspólnego pobytu w komunistycznym więzieniu mokotowskim z generałem SS Jürgenem Stroopem, w której Stroop, zbrodniarz wojenny odpowiedzialny m.in. za brutalną likwidację powstania w getcie warszawskim wiosna 1943 r. opowiedział historię swojego życia.
Sam Moczarski, oskarżony przez komunistów o przynależność do AK, męczony i torturowany ostatecznie został skazany na karę śmierci. Ponad dwa lata spędził w celi śmierci, po czym wyrok ten najpierw zamieniono na dożywocie, a wkrótce, z końcem 1956 r. został uniewinniony. Także jego żona, Zofia z domu Płoska (1917–1977), ppor. AK ps. Malina, uczestniczka powstania warszawskiego, za przynależność do AK została skazana na kilkuletnie więzienie, które głównie odsiedziała w podbydgoskim Fordonie. Inną ciekawostką łączącą Moczarskich z regionem kujawsko-pomorskim jest to, że Moczarski edukację w szkole średniej rozpoczął w Gimnazjum im. R. Traugutta w Lipnie.
Dr Katarzyna Machcewicz najpierw w biografii Kazimierza Moczarskiego, a następnie w opracowaniu wyróżnionym m.in. nagrodą historyczną Polityki za rok 2015 w kategorii „pamiętniki, relacje, wspomnienia”, zatytułowanym Życie tak nas głupio rozłącza... Listy więzienne 1946-1956 Zofii i Kazimierza Moczarskich… napisała krótko: „[…] Listy Moczarskich to świadectwo miłości i wierności w czasach stalinizmu […]. Moczarscy piszą do siebie miłosne listy, one są pełne, wbrew wszystkiemu co ich otacza, jakiegoś przedziwnego optymizmu, ale i praktycznych rad, wzajemnego wsparcia. Zupełnie jak gdyby rozstali się na chwilę. Choć nie widywali się przecież latami, pozostają sobie bliscy, ich uczucie jest dojrzałe, głębokie. Dlatego zapewne przetrwało lata rozdzielenia”.
Aktorami wcielającymi się w postaci małżeństwa Moczarskich są warszawscy aktorzy.
Magdalena Czerwińska (ur. 1978) pochodzi z Torunia. Związana jest z Teatrem Dramatycznym w Warszawie. Na swoim koncie ma wiele ról teatralnych oraz filmowych i serialowych. Grała m.in. w: Ojcu Mateuszu, Wojennych dziewczynach, W rytmie serca, Na dobre i na złe, Komisarz Alex, Bogowie, Prawo Agaty, czy Szpilki na Giewoncie.
Łukasz Lewandowski (ur. 1974) pochodzi z Gdańska. Grywa w różnych teatrach, głównie warszawskich. Jest również aktorem filmowym i dubbingowym. Grał m.in. w: Pieniądze to nie wszystko, Kariera Nikosia Dyzmy, 25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komedy, Prawo Agaty, Ojciec Mateusz, Pierwsza Miłość, czy Belfer. W swoim dorobku ma także dziesiątki ról dubbingowych.