Michał Głowiński

25 kwietnia 2018 r. po raz kolejny obchodziliśmy Święto Uczelni. Najważniejszym momentem uroczystości było nadanie tytułu Doktora Honoris Causa prof. dr hab. Michałowi Głowińskiemu, wybitnemu filologowi, historykowi literatury polskiej i teoretykowi literatury. Doktor honorowy wygłosił wykład: Kilka słów o strukturalizmie.

Michał Głowiński urodził się 4 listopada 1934 roku w Pruszkowie. W czasie okupacji hitlerowskiej przebywał w getcie, początkowo w Pruszkowie, a następnie w Warszawie. Po ucieczce z getta (w styczniu 1943 roku) ukrywał się wraz z matką pod Skierniewicami, potem trafił do klasztoru sióstr felicjanek (w Otwocku), do domu zakonnego w Czersku pod Górą Kalwarią i przytułku dla sierot w Warszawie. Stamtąd przeniesiony został do sierocińca prowadzonego przez siostry zakonne w Turkowicach koło Hrubieszowa. W 1945 roku powrócił do Pruszkowa, gdzie ukończył Gimnazjum i Liceum im. Henryka Sienkiewicza. W latach 1951-1955 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W trakcie studiów (w 1954 roku) zadebiutował w „Życiu Literackim” jako krytyk lite­racki. Działalność krytycznoliteracką kontynuował także po zakończeniu studiów. W latach 1955-1958 pracował naukowo pod kierunkiem prof. Kazimierza Budzyka w Katedrze Teorii Literatury Uniwersytetu Warszawskiego. W 1958 roku związał się z Instytutem Badań Literackich Polskiej Aka­demii Nauk (IBL PAN), gdzie został najpierw asystentem i gdzie (w 1961 roku) uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych, przedkładając pracę Poetyka Tuwima a polska tradycja literacka, przygotowaną pod kierunkiem profesora Kazimierza Budzyka. Od 1962 roku był adiunktem w Pracowni Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej (późniejszej Pracowni Poetyki Historycznej). W 1967 roku otrzymał stopień doktora habilitowanego za pracę Cykl studiów z historii i teorii polskiej powieści, zaś dwa lata później powierzono mu stanowisko docenta. W 1969 roku wszedł do komitetu redakcyjnego najważniejszego polskiego periodyku poświęconego historii literatury „Pamiętnika Literackiego” i został redaktorem działu przekładów. Przez dwadzieścia lat (1971-1991) kierował Pracownią Poetyki Historycznej IBL PAN, a od 1972 roku przewodniczył komitetowi redakcyjnemu serii „Rozprawy Literackie”. Od 1973 roku uczestniczył w pracach Komitetu Głównego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego przy IBL PAN. W roku akademickim 1973-1974 wykładał na uniwersytecie w Amsterdamie, zaś po powrocie do Polski prowadził seminaria na Studium Doktoranckim IBL PAN. W 1976 roku został profesorem, a od 1977 roku należał do rady redakcyjnej pisma „Literary Studies in Poland”. W latach 1977-1981 był członkiem działającego nieoficjalnie Towarzystwa Kursów Naukowych. Od 1978 roku jest członkiem Komitetu Nauk o Literaturze PAN. Od 1981 roku wchodzi w skład Rady Naukowej IBL PAN, a w 1990 roku został jej przewodniczącym. Od 1988 roku współpracował z wydaw­nictwami drugoobiegowymi, publikując pod pseudonimami. W 1991 roku został członkiem korespondentem PAU w Krakowie, zaś trzy lata później – członkiem korespondentem PAN, a następnie członkiem rzeczywistym. W tym samym roku podjął się funkcji zastępcy redaktora naczelnego „Pamiętnika Literackiego”. W 1986 roku dostał nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku, a w 1992 roku został laureatem nagrody im. Jana Strzeleckiego, przyznanej przez Polski PEN Club. W 2000 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie został doktorem honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (2001) oraz Uniwersytetu Opolskiego (2003). W 2002 roku został uhonorowany nagrodą im. Kazimierza Wyki za działalność krytycznoliteracką, a w 2004 roku Fundacja Alfreda Toeflera w Hamburgu przyznała mu nagrodę im. Johanna Gottfrieda Herdera za całość dorobku naukowego. W 2007 roku otrzymał odznaczenie „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, a w 2013 r. – „Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski”. W 2008 roku był laureatem Nagrody Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego. W 2015 roku odebrał Nagrodę im. Jana Długosza za najlepszą publikację z zakresu humanistyki ogłoszoną w 2014 roku. W 2016 roku został laureatem Łódzkiej Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima.

fot. A. Obiała