Prof. dr hab. Maria Deptuła, Kierownik Katedry Pedagogiki Opiekuńczej i Profilaktyki Społecznej w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UKW oraz pracujący pod jej opieką naukową doktorant Szymon Borsich uzyskali w konkursie ogłoszonym przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dofinansowanie w wysokości niemal 350 tysięcy złotych na opracowanie, pilotażową realizację i ewaluację programu profilaktycznego „Niebieskoocy” w naszej szkole – przezwyciężanie stereotypów drogą do tworzenia uczniom lepszych warunków rozwoju w klasie szkolnej. Tytuł programu jest związany z filmem pod tytułem  „Niebieskoocy”  (scenariusz i reżyseria: Bertram Verhaag), który porusza problem stereotypowego postrzegania i dyskryminacji osób uznanych za inne.

Bezpośrednimi adresatami programu pilotażowego są nauczyciele i wychowawcy klas IV bydgoskich szkół podstawowych, którzy dzięki wsparciu specjalistów i pracy w zespole będą poszukiwali sposobów zapobiegania powstawaniu przekonania u uczniów o swojej niezdolności do osiągania sukcesów w nauce i nawiązywania dobrych relacji z rówieśnikami oraz pomagania uczniom dotkniętym stereotypem niskich zdolności i / lub odrzucanym przez rówieśników w klasie szkolnej. Sukces w nauce oraz dobre relacje z konstruktywnymi rówieśnikami i nauczycielami, to istotne w okresie dorastania czynniki chroniące uczniów przed zachowaniami ryzykownymi, takimi jak m.in. picie alkoholu, używanie narkotyków, zaangażowanie w gry hazardowe. Z tego względu zadanie podjęte przez Zespół, w skład którego wchodzą dr Wioletta Junik, mgr Marta Nikel (pracownicy Katedry kierowanej przez M. Deptułę) i doktorantka Alicja Potorska (pod opieką naukową M. Deptuły), wiąże się z Narodowym Programem Zdrowia na lata 2016-2020.

Celem współpracy Zespołu z nauczycielami jest tworzenie lepszych warunków rozwoju wszystkim uczniom, jednak grupą wymagającą szczególnego wsparcia są dzieci wychowujące się w rodzinach o niskim statusie socjoekonomicznym oraz mających poważne trudności w opiece i wychowaniu swoich dzieci. Dzieci z tych grup często nie osiągają w szkole wyników na miarę posiadanych możliwości intelektualnych, a stereotypy funkcjonujące w klasie i ich przekonania na temat samych siebie oraz innych ludzi odgrywają w tym procesie znaczącą rolę.

Program wspierania rozwoju kompetencji nauczycieli opracowany przez M. Deptułę (kierownika projektu i autorki wątku badawczego dotyczącego odrzucenia rówieśniczego) i Sz. Borsicha (autora wątku badawczego dotyczącego stereotypu niskich zdolności) będzie realizowany w roku szkolnym 2017/2018 we współpracy z 9 parami nauczycieli uczącymi w wylosowanych klasach IV bydgoskich szkół. Jego skuteczność zostanie oceniona na podstawie zmian zachodzących w warunkach rozwoju psychospołecznego uczniów w relacjach z rówieśnikami i nauczycielami, poczucia bezradności na lekcjach języka polskiego i matematyki oraz występowania stereotypu niskich zdolności u dzieci. Badania zostaną przeprowadzone na początku klasy IV i pod koniec roku szkolnego. Efekty odroczone programu będą badane po roku od zakończenia programu, co pozwoli wnioskować o trwałości zmian. Punktem odniesienia będą zmiany zachodzące w klasach nie objętych oddziaływaniami.  

Autorzy projektu „Niebieskoocy w naszej szkole….” składają podziękowania Pracownikom Działu Informacji Naukowej Biblioteki UKW za ogromne zaangażowanie w poszukiwanie literatury niezbędnej do jego opracowania oraz Stowarzyszeniu Kobiet KONSOLA i Fundacji Autonomia, które opracowały polskojęzyczną wersję filmu „Niebieskoocy”  (ang. Blue Eyed) za nieodpłatne udostępnienie jego kopii.